(Kinder)Monumentendag in Midden-Delfland
11 september. Het thema van de Nationale Open
Monumentendagen 2009, "Op de Kaart", is een bijzonder
dankbaar en beeldend thema om de geschiedenis van de landkaart
te onderwijzen. De gemeente Midden-Delfland pakte dit jaar groot
uit met op vrijdag een les in kaarten maken in de open lucht
door Kruikius zelf. Ook het programma
van het Open Monumenten weekend, zaterdag en zondag 12 &
13 september, is omvangrijker dan ooit. Een
360 graden panorama van het evenement.
Eerder in de week was het thema "Op de kaart"
middels een lesbrief, film en presentatie in de groepen 7 van de
basisscholen van Midden-Delfland behandeld. Centraal stond
daarin stonden de vroeger gebruikte methodes van het landmeten
en kaarten maken, zoals Jan Jansz. Potter en de gebroeders
Nicolaes en Jacob Kruikius dat deden in de zestiende resp.
zeventiende eeuw in het huidige Midden-Delfland gebied.
|
|
Potter maakte vooral kaarten voor landeigenaren als het
Meisjeshuis uit Delft en de Duitse Orde. De broers Kruikius zijn
bekend geworden door hun uiterst gedetailleerde kaart van het
hele Delflandgebied in 1712, in opdracht van het
Hoogheemraadschap van Delfland.
Tegenwoordig wordt gebruikt gemaakt van GPS, maar vroeger
ging dat heel anders: met een meetketting werden afstanden
gemeten. De eenheid was Delflandse roede (ca. 3,76 meter).
Honderd vierkante roeden geeft een hond en 6 hond is een morgen
(komt overeen met 0,85 hectare). In de lesbrief werd ook een
aantal van de gebruikte meetinstrumenten beschreven. Om hoeken
te meten werd een winkelkruis gebruikt. De landmeter had ook
altijd een passer en rechthoek bij zich. |
|
Leren van Kruikius in Maasland
Op het grasveld naast de Oude Kerk in Maasland stond een
veelheid aan oude en nieuwere landmeetapparaten opgesteld. Een herboren
Kruikius verwelkomde de groepen 7 leerlingen van alle scholen in
Midden-Delfland. Ook uit Maassluis en Rijswijk (Hoekpolder) kwam
er een klas de les meemaken. Een aantal notabelen uit vroeger
tijden, waaronder de dijkgraaf van weleer, bezocht de
openluchtles. Kruikius begon met een experiment waarbij hulpjes
uit het publiek de afstand tussen twee piketpalen gingen opmeten
in 'voeten' (voetje-voor-voetje). Dat deze methode niet zo
nauwkeurig is bleek wel toen kinderen de afstand met een modern
meetlint gingen nameten. Kruikius demonstreerde ook een
|
|
aantal andere meetinstrumenten en kijkers om afstanden en
hoogten te meten. Alle gevonden gegevens werden opgetekend op de
kaart. De dijkgraaf mocht tenslotte het resultaat in ontvangst
nemen.
Eerder deze week hadden de verschillende klassen als
groepsproject een kaart van hun eigen woonomgeving gemaakt,
ingetekend en aangepast naar eigen inzicht en wensen. Deze
kaarten waren tentoongesteld in de Oude kerk; uiteraard waren
zij te bekijken (en ook tijdens het Open
Monumentenweekend).
|
|